Het huishoudelijk reglement van een VvE is een reglement waarin praktische regels staan over de orde binnen een VvE. Het Huishoudelijk Reglement (hierna HHR) maakt geen onderdeel uit van de splitsingsstukken. Dit betekent dat het HHR niet in strijd mag zijn met de splitsingsstukken.
De vergadering van eigenaars kan regels stellen over het gebruik van de gemeenschappelijke gedeelten. Dit volgt uit artikel 5:128 BW. Uit het woord “kan” blijkt al dat dit geen verplichting is. In de praktijk zijn er ook best veel VvE’s die geen Huishoudelijk Reglement hebben.
Elk modelreglement bepaalt dat regels over het gebruik van de gemeenschappelijke ruimtes moeten worden opgenomen in een huishoudelijk reglement. Dit noemen wij het schriftelijkheidsvereiste. Dit voorkomt dat mensen onbekend zijn met de regels of deze zelfs vergeten. 1
Elk modelreglement bepaalt bovendien dat een huishoudelijk reglement moet worden vastgesteld met een zogenaamde gekwalificeerde meerderheid. Bij oude VvE’s of VvE’s die geen gebruikmaken van een modelreglement kan het dus voorkomen dat er een huishoudelijk reglement wordt vastgesteld met een normale meerderheid2.
Vanaf modelreglement 1983 is ook bepaald dat er in het HHR regels kunnen worden gesteld over het gebruik van de privéruimtes. Deze bepaling in modelreglement 1983 was voor de Hoge Raad aanleiding om te bepalen dat het HHR ook regels voor het gebruik van privéruimtes kan bevatten indien het splitsingsreglement, waaronder dus het modelreglement, de mogelijkheid daarvoor openstelt. De Hoge Raad overwoog in HR 10 maart 1995, ECLI:NL:HR:1995:ZC1666
“Dienaangaande moet worden vooropgesteld dat blijkens artikel 5:112 lid 4 BW het splitsingsreglement een regeling kan inhouden omtrent het gebruik, het beheer en het onderhoud van die gedeelten. Daarbij heeft te gelden dat met het oog op de voor het rechtsverkeer met betrekking tot registergoederen vereiste publiciteit een zodanige regeling in beginsel uit de openbare registers kenbaar behoort te zijn en dus in het splitsingsreglement zelf moet worden opgenomen. Slechts met betrekking tot het gebruik, waaronder te verstaan de wijze van feitelijk gebruik door de appartementseigenaar of degene aan wie deze zijn privégedeelten in gebruik heeft gegeven, van de privégedeelten kunnen regels van orde ook in het huishoudelijk reglement worden gegeven, mits het splitsingsreglement daartoe uitdrukkelijk de mogelijkheid opent“.
De Hoge Raad heeft daarmee dus een belangrijke deur geopend en tevens een begrenzing aan het HHR gegeven, en wel dat het moet gaan om regels van het feitelijk gebruik. Regels die de goede orde binnen een VvE regelen. Elke keer zal er weer moeten worden beoordeeld of de regels niet een te grote inbreuk op het gebruik bevatten. Een gebruik waar de appartementseigenaar van uit mag gaan op basis van de splitsingsakte.
Denk hierbij aan regels die bepalen dat er na 22.00 geen muziek meer mag worden gemaakt, wanneer de was buiten mag worden gehangen, etc.
Uit de jurisprudentie blijkt verder dat regels in het HHR die het gebruik van het eigendom beperken zonder verdere grondslag in de splitsingstukken door de bank genomen niet in stand blijven.
Uitleg huishoudelijk reglement
Het HHR maakt geen onderdeel uit van de splitsingsstukken en in het geval van strijd met de splitsingsakte dient een bepaling uit het HHR als ongeschreven te worden beschouwd. Een situatie die in de praktijk regelmatig voorkomt, is dat eigenaren de kosten anders willen verdelen en in afwijking van de splitsingsakte andere afspraken maken in het HHR. Dit zal geen stand houden bij een rechter. De splitsingsakte zal voorgaan.
Diverse auteurs zijn van mening dat voor de uitleg van het HHR een minder strikte maatstaf dient te worden gehanteerd en dat onder omstandigheden ook de beraadslagingen van een vergadering kunnen worden meegewogen. Het zal in dat geval van de kwaliteit van de notulen afhangen of een rechter daar iets mee kan. In zijn algemeenheid wordt echter aangenomen dat ook een HHR naar objectieve maatstaven moet worden uitgelegd. Dit betekent dus dat de bedoeling uit de tekst van het reglement zelf moet worden uitgelegd.
Uitleg criteria huishoudelijk reglement
In 2020 heeft de Hoge Raad hier criteria voor gegeven 3“Die maatstaf houdt in dat het voor die uitleg aankomt op de in dat reglement tot uitdrukking gebrachte bedoeling van degenen die tot vaststelling van het splitsingsreglement zijn overgegaan, welke bedoeling moet worden afgeleid uit de daarin gebruikte bewoordingen, uit te leggen naar objectieve maatstaven in het licht van de gehele inhoud daarvan”.